اسلام آباد – 10 – آڪٽوبر (اي پي پي) صدر ڊاڪٽر عارف علوي ڇاتيءَ جي ڪينسر جو جلد پتو لڳائڻ جي لاءِ عورتن ۾ پاڻمرادو معائني جي عادت کي فروغ ڏيڻ جي ضرورت تي زور ڏيندي چيو آهي ته پاڪستان کي بيمارين خاص طور تي ڇاتيءَ جي ڪينسر جي علاج سان گڏوگڏ ان جي روڪٿام تي پڻ ڌيان ڏيڻ جي ضرورت آهي، پاڻمرادو معائني جي ڪري جلد سُڃاڻپ ۽ علاج ممڪن آهي، ان بابت مڪمل آگاهي پيدا ڪرڻ جي ضرورت آهي. اهڙن خيالن جو اظهار هن ايوان صدر ۾ بريسٽ ڪينسر آگاهي مهم 2022ع جي افتتاحي تقريب کي خطاب ڪندي ڪيو. تقريب کي خاتون اول بيگم ثمينه عارف علوي، سرجن جنرل آف پاڪستان ليفٽيننٽ جنرل نگار جوهر، صحت جي عالمي اداري (ڊبليو ايڇ او) جي بريسٽ ڪينسر بابت ڪنٽري هيڊ پاليٿا مهيپالا پڻ خطاب ڪيو. ان موقعي تي سفارتي ۽ طبي برادري جا ميمبر، عورتون ۽ شاگرد پڻ موجود هئا. ان موقعي تي خطاب ڪندي صدر چيو ته جيئن ته پاڪستان وٽ وسيلن جي کوٽ آهي، ان لاءِ پنهنجي پوري عورتن جي آبادي کي ميموگرافي ۽ اسڪريننگ جي سهولتون فراهم ڪرڻ آسان نه آهي. هن وڌيڪ چيو ته عورتن ۾ گلٽي يا ٻين غيرمعمولي علامتن جي لاءِ پاڻمرادو معائنو ڪرڻ جي عادت وجهي ڇاتيءَ جي ڪينسر جو شروعاتي مرحلي ۾ پتو لڳائي سگهجي ٿو. هن چيو ته ڇاتيءَ جي ڪينسر جي جلد تشخيص ۽ مناسب علاج سان مريضن ۾ زندهه رهڻ جا امڪان وڌي سگهن ٿا، شروعاتي مرحلن ۾ علاج جا امڪان 98 سيڪڙو کان وڌيڪ آهن. صدر ان ڳالهه تي روشني وڌي ته ڪوويڊ 19 جي وبا دوران پاڪستان ڪاروبار ۽ مسجدن کي کليل رکندي ضروري احتياطي تدبيرن ۽ لاڳاپيل ايس او پيز کي اختيار ڪيو، جنهن جي ڪري وائرس تي ضابطو آندو ويو. هن چيو ته وبائي مرض جي موثر انتظام سان گڏوگڏ پوليو جي اتمي جي مهم جي اسباق کي ٻين بيمارين تي ضابطو آڻڻ جي لاءِ نقل ڪرڻ جي پڻ ضرورت آهي. صدر روزانو ٽاڪ شوز، ڊرامن ۽ فلمن جي دوران پيغام پهچائڻ ذريعي عورتن جي صحت جي مسئلن بابت آگاهي پيدا ڪرڻ جي ضرورت تي زور ڏنو ۽ چيو ته سوشل ميڊيا پليٽ فارمز، وڏي پئماني تي پيغام پهچائڻ جي ايپلي ڪيشنز ۽ ڊيجيٽل ميديا تي اثر رکندڙ به ماڻهن ۾ آگاهي جو پيغام ڦهلائڻ ۾ مدد ڪري سگهن ٿا. هن ڪال ٽونز جي ذريعي پاڪستان ۾ لکين ماڻهن ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر بابت آگاهي ڦهلائڻ تي پاڪستان ٽيلي ڪميونيڪشن اٿارٽي ۽ ٽيلي ڪام ڪمپنين کي ساراهيو. صدر پاڪستان ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي ڦهلاءُ ۽ موت جي بلند شرح بابت آگاهي پيدا ڪرڻ جي لاءِ خاتون اول جي ڪردار کي ساراهيو ۽ چيوت ه ان جي مسلسل ڪوششن سان ملڪ جي مختلف اسپتالن ۾ عورتن ۾ ڪينسر جي پهرين مرحلي جي ڪيسز جي تشخيص جي رجحان ۾ اضافو ٿيو آهي. صدر عارف علوي ان ڳالهه تي روشني وڌي ته هن وزيراعظم، وزيرن، پارليامينٽ ميمبرن ۽ ميڊيا کي پڻ خط لکيا آهن ته جيئن عروتن جي ان عظيم مقصد ۾ انهن جي تعاون جي درخواست ڪئي وڃي ۽ انهن کي آڪٽوبر دوران موزي بيماري بابت آگاهي پيدا ڪرڻ جي لاءِ ”پنڪ ربن“ مهم ۾ شامل ٿيڻ جي دعوت ڏني وئي آهي. صدر عورتن ۽ ٻارن ۾ غذائيت جي کوٽ ۽ اسٽنٽنگ جي وڌيڪ ڦهلاءُ تي پڻ ڳڻتي جو اظهار ڪيو ۽ چيو ته پاڪستان ۾ 38 سيڪڙو ٻار غذائيت جي مسئلي جي ڪري اسٽنٽنگ جو شڪار آهن. هن ان ڳالهه تي افسوس جو اظهار ڪيو ته ملڪ ۾ ٻارن کي ماءُ جو کير پيارڻ جو رواج گهٽ ٿي رهيو آهي، جنهن کي ٻارن ۾ غذائيت جي کوٽ تي ضابطو آڻڻ جي لاءِ ٻيهر زندهه ڪرڻ جي ضرورت آهي. هن چيو ته ڊبليو ايڇ او جي هدايتن موجب پيدائش کانپوءِ پهرين ڇهن مهينن دوران ٻارن کي خصوصي طور تي ماءُ جو کير پياريو وڃي ۽ پاڻي ۽ ٻئي کاڌي پيتي کان به پرهيز ڪيو وڃي. هن معذور ماڻهن جي حقن بابت آگاهي پيدا ڪرڻ جي ضرورت تي پڻ روشني وڌي ۽ چيو ته انهن کي مارڪيٽ جي قابل مهارتن سان ليس ڪري ۽ انهن کي معيشت جي مختلف شعبن ۾ نوڪريون ڏئي مالي طور تي بااختيار بڻايو وڃي. خاتون اول بيگم ثمينه عارف علوي تقريب کي خطاب ڪندي ان ڳالهه تي روشني وڌي ته ان جي چار سالا مسلسل ڪوششن جا نتيجا نڪري رهيا آهن ۽ ملڪ جي ڏورانهن علائقن جون عورتون به ڇاتيءَ جي ڪينسر جي موذي بيماري کان آگاهه ٿي رهيون آهن. ملڪ جي مختلف اسپتالن ۾ شروعاتي مرحلي ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي ڪيسز جي داخلا جو انگ اٽڪل ٻيڻو ٿي ويو آهي. بيگم ثمينه عارف علوي ان ڳالهه تي افسوس جو اظهار ڪيو ته پاڪستان ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جا اٽڪل هڪ لک ڪيسز رپورٽ ٿيا ۽ هر سال اٽڪل 50 سيڪڙو عورتون ان جي علامتن بابت آگاهي نه هجڻ جي ڪري موت جي منهن ۾ هليون وڃن ٿيون. هن اسپتالن تي زور ڏنو ته پاڪستان ۾ موت جي بلند شرح کي گهٽ ڪرڻ جي لاءِ عورتن ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي شروعاتي مرحلن ۾ پتو لڳائڻ جي لاءِ مفت اسڪريننگ ڪئمپ لڳايا وڃن. بيگم ثمينه علوي ان ڳالهه تي روشني وڌي ته عورتن کي ڇاتيءَ جي ڪينسر جي ڪري سماجي دٻاءُ ۽ بي پناهه جسماني ۽ ذهني دٻاءُ کي منهن ڏيڻو پوي ٿو. هن عورتن کي اخلاقي مدد فراهم ڪرڻ جي ضرورت تي زور ڏنو ۽ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي مريضن ۽ زندهه بچي ويندڙن جي لاءِ سپورٽ گروپس قائم ڪرڻ تي زور ڏنو. هن عورتن تي به زور ڏنو ته اهي پنهنجي صحت کي نظرانداز نه ڪن. بيگم ثمينه علوي ملڪ ۾ موسمياتي تبديلي جي ڪري ايندڙ ٻوڏ سبب ٿيندڙ تباهي ۽ جانين جي زيان تي ڏک جو اظهار ڪيو. هن ٻڌايو ته هن سال سرڪاري ۽ نجي عمارتن کي ”گلابي“ رنگ ۾ روشن نه ڪيو ويندو ۽ بچايل رقم ٻوڏ متاثرين کي انهن جي تڪليفن جي ازالي لاءِ عطيو ڪئي ويندي. ڊبليو ايڇ او جي ڪنٽري هيڊ ڊاڪٽر پاليٿا مهيپالا ان موقعي تي خطاب ڪندي پاڪستان ۾ عورتن جي لاءِ خاتون اول جي ڪوششن کي ساراهيو. هن ان ڳالهه تي روشني وڌي ته ترقي يافته ملڪن ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي مريضن جي بقاءَ جي شرح اٽڪل 80 سيڪڙو آهي جنهن کي پاڪستان ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي جلد تشخيص ذريعي نقل ڪري سگهجي ٿو. هن ٻڌايو ته ڏکڻ ايشيا ۾ ڇاتيءَ جي ڪينسر جي ڪري موت جي شرح دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ آهي، هن وڌيڪ چيو ته پاڻمرادو معائنو، جلد تشخيص، طبي معائنو ۽ جلد علاج ڇاتي جي ڪينسر جي علاج جو بهترين طريقو آهي. سرجن جنرل آف پاڪستان ليفٽيننٽ جنرل نگار جوهر تقريب کي خطاب ڪندي ان ڳالهه تي روشني وڌي ته ملڪ جي 50 سيڪڙو آبادي کي ڇاتيءَ جي ڪينسر جو خطرو آهي. هن ٻڌايو ته ملڪ ۾ تشخيصي ۽ علاج جي سهولتن ۾ بهتري آئي آهي جڏهن ته هن عورتن تي زور ڏنو ته اهي مرض جي جلد تشخيص لاءِ پاڻمرادو معائني جي عادت اختيار ڪن.
